Ngày 25 tháng 11 năm 2015 Quốc hội đã ban hành Luật phí và lệ phí số 97/2015/QH13 (Luật 97) có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2017. So với Pháp lệnh phí và lệ phí số 38/2001/PL-UBTVQH10 (Pháp lệnh 38) trước thì có những nét mới cơ bản sau:
1. Về Phạm vi điều chỉnh
- Pháp lệnh 38 “
Pháp lệnh này quy định thẩm quyền ban hành và việc thu, nộp, quản lý, sử dụng phí, lệ phí do các cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức khác và cá nhân (sau đây gọi chung là tổ chức, cá nhân) thực hiện theo quy định của pháp luật”.
- Luật 97 “
Luật này quy định về Danh mục phí, lệ phí; người nộp phí, lệ phí; tổ chức thu phí, lệ phí; nguyên tắc xác định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý, sử dụng phí, lệ phí; thẩm quyền và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức trong quản lý phí, lệ phí”.
Phạm vi điều chỉnh theo Luật 97 thì cụ thể hóa về Danh mục phí, lệ phí; nguyên tắc xác định mức thu, miễn, giảm và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức trong quản lý phí, lệ phí.
2. Từ ngữ
- Pháp lệnh 38
* “Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả khi được một tổ chức, cá nhân khác cung cấp dịch vụ được quy định trong Danh mục phí ban hành kèm theo Pháp lệnh này”.
* “Lệ phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước hoặc tổ chức được uỷ quyền phục vụ công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Pháp lệnh này”.
- Luật 97
* “Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả
nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công được quy định trong Danh mục phí ban hành kèm theo Luật này.
*
“Lệ phí là khoản tiền
được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Luật này”.
3. Danh mục phí, lệ phí
- Pháp lệnh 38 có tổng cộng 73 loại phí; 42 loại lệ phí
- Luật 97 có tổng cộng 85 loại phí; 64 loại lệ phí và 17 sản phẩm, dịch vụ chuyển từ phí sang giá dịch vụ do nhà nước định giá.
Ngoài ra, Luật 97 cũng quy định “
Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quy định các khoản phí, lệ phí trong Danh mục phí, lệ phí, được quy định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng các khoản phí, lệ phí ”.
Luật 97, việc miễn, giảm phí, lệ phí được phân cấp cụ thể:
* Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định cụ thể đối tượng được miễn, giảm án phí và lệ phí toàn án.
* Chính phủ quy định cụ thể đối tượng được miễn, giảm đối với từng khoản phí, lệ phí thuộc thẩm quyền.
* Bộ trưởng Bộ Tài chính, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể đối tượng được miễn, giảm đối với từng khoản phí, lệ phí thuộc thẩm quyền.
(Theo Pháp lệnh 38 thì chỉ có Chính phủ quy định việc miễn, giảm phí, lệ phí trong những trường hợp cần thiết).
4. Việc thu, nộp lệ phí
Luật 97. Tổ chức thu lệ phí phải nộp đầy đủ, kịp thời số tiền lệ phí thu được vào ngân sách nhà nước; nguồn chi phí trang trải cho việc thu lệ phí do ngân sách nhà nước bố trí trong dự toán của tổ chức thu theo chế độ, định mức chi ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật.
5. Chuyển từ phí sang giá dịch vụ đối với 17 sản phẩm, dịch vụ. Đây là một trong những yếu tố để thực hiện xã hội hóa, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, tạo sự cạnh tranh để phục vụ tốt hơn nữa cho các nhu cầu của nhân dân cả nước.
Bài viết là quan điểm của cá nhân, nếu có gì sai sót rất mong nhận được sự góp ý của quý vị (gửi về địa chỉ
bill13062009@gmail.com), xin cảm ơn.